Κάθε εφεύρεση κάποιου "εργαλείου" και κάθε πιθανή αλλαγή στις κοινωνικές δομές και σχέσεις, κάθε τι στην πορεία της ιστορίας που μπορεί να ονομάζεται πια "επανάσταση", προκάλεσε στην εποχή του ερωτηματικά και αντιδράσεις.
Πλέον, θεωρούμε δεδομένο (σε κάποιο βαθμό έστω) οτι κάθε "επανάσταση" έφερε πολυποίκιλες αλλαγές στη ζωή, την καθημερινότητα και τις σχέσεις των ανθρώπων, αλλαγές που κανείς δε μπορούσε να είχε προβλέψει και οι οποίες εξυπηρετούσαν πολλούς, αλλά απειλούσαν και κάποιους. Όπως και να 'χει, οι αλλαγές αυτές καθόρισαν το "ποιοί είμαστε", καθόρισαν το πως σκεφτόμαστε, πως δρούμε και πως αλληλεπι-δρούμε, καθόρισαν ακόμη και την ίδια την ανάπτυξη του εγκεφάλου μας.
Η ιδιαιτερότητα της επανάστασης του διαδικτύου είναι απλά το γεγονός οτι "συμβαίνει τώρα". Και, ναι, έχει αλλάξει ήδη πολλά, αλλά το πιθανότερο είναι τελικά να αλλάξει τα πάντα. Τυγχάνει απλά να είμαστε εδώ και να προσπαθούμε να "ακουμπήσουμε" το φαινόμενο και να κάνουμε προβλέψεις γι' αυτό. Τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο. Η ιστορία θα αναλάβει τη πραγματική δουλειά.
Παρ' όλα αυτά, και καθώς η κουλτούρα του 21ου αιώνα, το έθος της διανοητικοποίησης και το ιδεώδες του "ελέγχου" μου απαγορεύουν να μη παίξω το ρόλο του κομπάρσου που μου αναλογεί, θα προσπαθήσω να αναπτύξω κάποια ζητήματα που με απασχολούν αναφορικά με τη διαδικτυακή "επανάσταση".
Ένα απο αυτά, το οποίο και περιγράφηκε εξαιρετικά στην ομαδική μας διεργασία, αναφέρεται στις "φοβίες" και στο πως η χρήση του διαδικτύου μπορεί πιθανόν να τις επιτείνει. Το διαδίκτυο μας προσφέρει τη δυνατότητα να αποκτήσουμε ευκολότερα οτιδήποτε θελήσουμε χωρίς να εκτεθούμε. Η ευκολία αυτή, όσο θεμιτή και αν είναι, μπορεί να δημιουργεί μια προστατευτική "φούσκα" αποφυγής, η οποία να αποτρέπει το άτομο να έρθει αντιμέτωπο με κάποιο φοβικό ερέθισμα ώστε να το "αντιμετωπίσει". Είναι αλήθεια οτι όλοι ερχόμαστε συχνά σε επαφή με κάποιες "άβολες" καταστάσεις στο περιβάλλον. Αντιμετωπίζοντας τις όμως, είναι πιθανότερο να νιώθουμε σταδιακά λιγότερο άβολα ή ακόμη και ευχάριστα όταν ερχόμαστε σε επαφή με αυτές. Μαθαίνουμε. Συχνά με έναν κάπως δύσκολο τρόπο, αλλά μαθαίνουμε. Αν όμως γυρίσουμε πίσω, στην αρχή αυτής της αλυσίδας μάθησης, στις πρώτες επαφές με αυτό το "άβολο", "φοβογόνο", "απειλητικό" (κλπ) ερέθισμα, θα θυμηθούμε εύκολα πόσο άγχος μας προκαλούσε η επαφή με αυτό και κυρίως πόσο θα θέλαμε να το αποφύγουμε! Μη έχοντας επιλογή όμως, το αντιμετωπίσαμε όπως μπορούσαμε, ξεκινώντας αυτόν τον "κυκλο" έκθεσης και μάθησης. Το διαδίκτυο μπορεί να παρεμβαίνει στον κυκλο αυτό, κρατώντας μας "εγκλωβισμένους" στις φοβίες μας και, πιθανά, επιτείνοντας τις. Αν και αυτό μπορεί να αφορά λίγο περισσότερο νεαρά σε ηλικία άτομα, δε περιορίζεται εκεί. Σε περιπτώσεις για παράδειγμα κάποιας ήπιας κοινωνικής φοβίας ή αγοραφοβίας, το άτομο μπορεί να έρθει εύκολα σε επαφή μέσω της οθόνης του υπολογιστή του με κάποια από τα ερεθίσματα που αποφεύγει στη πραγματική του ζωή, διατηρώντας ή και αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό τις φοβίες του.
Σε μια άλλη πλευρά του συνεχούς βέβαια, η προστατευμένη επαφή που το διαδίκτυο μπορεί να προσφέρει, είναι πιθανό να λειτουργήσει και ως "τυράκι" σε μια διαδικασία που προσομοιάζει αυτό που οι συμπεριφοριστές ονομάζουν "σταδιακή απευαισθητοποίηση". Ένα άτομο που φοβάται, ή δεν ενδιαφέρεται, για τις κοινωνικές επαφές παραδείγματος χάριν, μπορεί ίσως μέσω των social media να αρχίσει να επικοινωνεί με άλλα άτομα, "προστατευμένο" από την απόσταση που του προσφέρει το διαδίκτυο. Νιώθοντας όλο και περισσότερο άνετα με αυτές τις επαφές (και ίσως και με κάποια παρέμβαση/καθοδήγηση) μπορεί το άτομο να θελήσει να τις "επεκτείνει" και εκτός του μέσου. Μια τέτοια "υπέρβαση" για ένα άτομο που έχει κάποια έντονη φοβία, μπορεί να είναι πιθανή, καθώς η απομακρυσμένη (διαδικτυακή) επαφή με τα άλλα άτομα μπορεί να μην είναι αρκετή πια για να τον ικανοποιήσει ή καθώς μπορεί απλά η ασφάλεια που νιώθει με αυτά τα άτομα να κάνει την επαφή μαζί τους στο φυσικό κόσμο λιγότερο απειλητική. Με τη σειρά τους, αν αυτές οι "ασφαλείς" επαφές οδηγήσουν σε θετικά συναισθήματα, είναι πιθανό το άτομο να θέλει στη συνέχεια να έρθει σε επαφή και με άλλους ανθρώπους, χωρίς να χρειάζεται πια να νιώθει την ασφάλεια του υπολογιστή του όταν τους γνωρίζει. Και πάλι, μάθηση. Αλλά αλλιώς.
Τέλος, στην εντελώς αντίθετη πλευρά, μπορεί να βρούμε την "τιμωρητική" χρήση του διαδικτύου. Εκεί όπου προηγείται η έκθεση του ατόμου σε μια κατάσταση και όπου η φοβία μπορεί να δημιουργηθεί εκεί που δεν υπήρχε, ως απάντηση στις αρνητικές αντιδράσεις των άλλων ανθρώπων (πχ. βλέπε "Ο αετός πεθαίνει στον αέρα" κλπ από το post της Μαριλίνας στο "Cyber Methods").
Το διαδίκτυο μας αλλάζει αλλά και μας βοηθά. Εν τέλει όμως πρέπει να κρατάμε στο μυαλό μας πάντοτε την εξαιρετικά επιτυχημένη ατάκα που ακούγεται στο video που ανέβασε η Χρυσούλα "The most powerful answer is always the simplest: The off-button"...
Ps. Πολύ πολύ-λογία. Sorry 'bout that.
Ps2. Hmm...Ξαναδιαβάζοντας το σκέφτομαι: That's pretty much what they should call the "Robert Mellon Effect"!
Πλέον, θεωρούμε δεδομένο (σε κάποιο βαθμό έστω) οτι κάθε "επανάσταση" έφερε πολυποίκιλες αλλαγές στη ζωή, την καθημερινότητα και τις σχέσεις των ανθρώπων, αλλαγές που κανείς δε μπορούσε να είχε προβλέψει και οι οποίες εξυπηρετούσαν πολλούς, αλλά απειλούσαν και κάποιους. Όπως και να 'χει, οι αλλαγές αυτές καθόρισαν το "ποιοί είμαστε", καθόρισαν το πως σκεφτόμαστε, πως δρούμε και πως αλληλεπι-δρούμε, καθόρισαν ακόμη και την ίδια την ανάπτυξη του εγκεφάλου μας.
Η ιδιαιτερότητα της επανάστασης του διαδικτύου είναι απλά το γεγονός οτι "συμβαίνει τώρα". Και, ναι, έχει αλλάξει ήδη πολλά, αλλά το πιθανότερο είναι τελικά να αλλάξει τα πάντα. Τυγχάνει απλά να είμαστε εδώ και να προσπαθούμε να "ακουμπήσουμε" το φαινόμενο και να κάνουμε προβλέψεις γι' αυτό. Τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο. Η ιστορία θα αναλάβει τη πραγματική δουλειά.
Παρ' όλα αυτά, και καθώς η κουλτούρα του 21ου αιώνα, το έθος της διανοητικοποίησης και το ιδεώδες του "ελέγχου" μου απαγορεύουν να μη παίξω το ρόλο του κομπάρσου που μου αναλογεί, θα προσπαθήσω να αναπτύξω κάποια ζητήματα που με απασχολούν αναφορικά με τη διαδικτυακή "επανάσταση".
Ένα απο αυτά, το οποίο και περιγράφηκε εξαιρετικά στην ομαδική μας διεργασία, αναφέρεται στις "φοβίες" και στο πως η χρήση του διαδικτύου μπορεί πιθανόν να τις επιτείνει. Το διαδίκτυο μας προσφέρει τη δυνατότητα να αποκτήσουμε ευκολότερα οτιδήποτε θελήσουμε χωρίς να εκτεθούμε. Η ευκολία αυτή, όσο θεμιτή και αν είναι, μπορεί να δημιουργεί μια προστατευτική "φούσκα" αποφυγής, η οποία να αποτρέπει το άτομο να έρθει αντιμέτωπο με κάποιο φοβικό ερέθισμα ώστε να το "αντιμετωπίσει". Είναι αλήθεια οτι όλοι ερχόμαστε συχνά σε επαφή με κάποιες "άβολες" καταστάσεις στο περιβάλλον. Αντιμετωπίζοντας τις όμως, είναι πιθανότερο να νιώθουμε σταδιακά λιγότερο άβολα ή ακόμη και ευχάριστα όταν ερχόμαστε σε επαφή με αυτές. Μαθαίνουμε. Συχνά με έναν κάπως δύσκολο τρόπο, αλλά μαθαίνουμε. Αν όμως γυρίσουμε πίσω, στην αρχή αυτής της αλυσίδας μάθησης, στις πρώτες επαφές με αυτό το "άβολο", "φοβογόνο", "απειλητικό" (κλπ) ερέθισμα, θα θυμηθούμε εύκολα πόσο άγχος μας προκαλούσε η επαφή με αυτό και κυρίως πόσο θα θέλαμε να το αποφύγουμε! Μη έχοντας επιλογή όμως, το αντιμετωπίσαμε όπως μπορούσαμε, ξεκινώντας αυτόν τον "κυκλο" έκθεσης και μάθησης. Το διαδίκτυο μπορεί να παρεμβαίνει στον κυκλο αυτό, κρατώντας μας "εγκλωβισμένους" στις φοβίες μας και, πιθανά, επιτείνοντας τις. Αν και αυτό μπορεί να αφορά λίγο περισσότερο νεαρά σε ηλικία άτομα, δε περιορίζεται εκεί. Σε περιπτώσεις για παράδειγμα κάποιας ήπιας κοινωνικής φοβίας ή αγοραφοβίας, το άτομο μπορεί να έρθει εύκολα σε επαφή μέσω της οθόνης του υπολογιστή του με κάποια από τα ερεθίσματα που αποφεύγει στη πραγματική του ζωή, διατηρώντας ή και αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό τις φοβίες του.
Σε μια άλλη πλευρά του συνεχούς βέβαια, η προστατευμένη επαφή που το διαδίκτυο μπορεί να προσφέρει, είναι πιθανό να λειτουργήσει και ως "τυράκι" σε μια διαδικασία που προσομοιάζει αυτό που οι συμπεριφοριστές ονομάζουν "σταδιακή απευαισθητοποίηση". Ένα άτομο που φοβάται, ή δεν ενδιαφέρεται, για τις κοινωνικές επαφές παραδείγματος χάριν, μπορεί ίσως μέσω των social media να αρχίσει να επικοινωνεί με άλλα άτομα, "προστατευμένο" από την απόσταση που του προσφέρει το διαδίκτυο. Νιώθοντας όλο και περισσότερο άνετα με αυτές τις επαφές (και ίσως και με κάποια παρέμβαση/καθοδήγηση) μπορεί το άτομο να θελήσει να τις "επεκτείνει" και εκτός του μέσου. Μια τέτοια "υπέρβαση" για ένα άτομο που έχει κάποια έντονη φοβία, μπορεί να είναι πιθανή, καθώς η απομακρυσμένη (διαδικτυακή) επαφή με τα άλλα άτομα μπορεί να μην είναι αρκετή πια για να τον ικανοποιήσει ή καθώς μπορεί απλά η ασφάλεια που νιώθει με αυτά τα άτομα να κάνει την επαφή μαζί τους στο φυσικό κόσμο λιγότερο απειλητική. Με τη σειρά τους, αν αυτές οι "ασφαλείς" επαφές οδηγήσουν σε θετικά συναισθήματα, είναι πιθανό το άτομο να θέλει στη συνέχεια να έρθει σε επαφή και με άλλους ανθρώπους, χωρίς να χρειάζεται πια να νιώθει την ασφάλεια του υπολογιστή του όταν τους γνωρίζει. Και πάλι, μάθηση. Αλλά αλλιώς.
Τέλος, στην εντελώς αντίθετη πλευρά, μπορεί να βρούμε την "τιμωρητική" χρήση του διαδικτύου. Εκεί όπου προηγείται η έκθεση του ατόμου σε μια κατάσταση και όπου η φοβία μπορεί να δημιουργηθεί εκεί που δεν υπήρχε, ως απάντηση στις αρνητικές αντιδράσεις των άλλων ανθρώπων (πχ. βλέπε "Ο αετός πεθαίνει στον αέρα" κλπ από το post της Μαριλίνας στο "Cyber Methods").
Το διαδίκτυο μας αλλάζει αλλά και μας βοηθά. Εν τέλει όμως πρέπει να κρατάμε στο μυαλό μας πάντοτε την εξαιρετικά επιτυχημένη ατάκα που ακούγεται στο video που ανέβασε η Χρυσούλα "The most powerful answer is always the simplest: The off-button"...
Ps. Πολύ πολύ-λογία. Sorry 'bout that.
Ps2. Hmm...Ξαναδιαβάζοντας το σκέφτομαι: That's pretty much what they should call the "Robert Mellon Effect"!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου